MEDIA DUCIA DE ESPECIES FORANEAS POÑEN EN RISCO OS RIOS GALEGOS

04/04/2005 Sociedade (A Voz de Galicia)
Os expertos constatan a aparición de peixes moi agresivos co hábitat propio do país.
A Xunta non ten plans para frear a introducción de invasores, práctica que está penada. O cangrexo americano, o visón e tartaruga exóticas contribúen a reducir as poboacións autóctonas Rubén Santamarta redacción
Os ríos galegos son hoxe unha sorte de Babel onde conviven especies propias dos humedais do país con peixes foráneos introducidos, principalmente, durante os últimos trinta anos. Pero a chegada deses axentes estranxeiros , lonxe de enriquecer o hábitat galaico provocou a desaparición dalgunhas especies propias, o desprazamento doutras ou a propagación de enfermidades. «Hai un problema constatado desde fai anos, tanto pola chegada de vertebrados como de invertebrados», apunta Fernando Cobo, profesor de Zooloxía na Universidade de Santiago.
Na conca do Miño-Sil, por exemplo, constatouse a presenza da perca negra, o black bass no seu termo máis coloquial. Trátase, constatan os expertos, dun enorme depredador que se introduciu nos ríos para o seu uso deportivo, polo seu gran tamaño (uns vinte centímetros). É dicir, chegaron pola man do home a España a mediados dos cincuenta. ¿Os seus resultados en afluentes galegos? Unha merma considerable das poboacións de troita. «A chegada destes invasores é, logo da propia desaparición do hábitat, o segundo maior factor de risco contra o medio ambiente», explica Pedro Galán, doutor do departamento de Bioloxía Animal da Universidade da Coruña.
O black bass é un devastador exemplo. Pero hai outro, segundo os expertos, máis agresivo: o lucio. Mide ata un metro de longo e algúns pescadores de Ourense xa alertaro da súa presenza. No río Órbigo (León) ou o Negro (Zamora) xa coñecen os efectos sobre troitas, ras e invertebrados desta especie orixinaria do norte de América. «Se se corrobora a súa presenza, sería algo gravísimo», avisa Cobo.
Mentres se comproba a veracidade dese aviso, si é visible en concas galegas a presenza de tencas (non é propia de Galicia, aínda que si doutras zonas españolas), a gambusia ou a troita arcoiris. A segunda introduciuse fai décadas en España para evitar a propagación do paludismo a través dos mosquitos, xa que este peixe, propio de Nevada (Estados Unidos), devora eses voadores. Pero tamén pequenos crustáceos, ademais de reproducirse con facilidade e encher ríos, desprazando a outras especies propias. Algo similar sucede coa troita arcoiris, a das piscifactorías, que vive e pon os seus ovos con suma facilidade. Son todas difíciles de erradicar. Contan cunha vantaxe en Galicia: as charcas non se secan, como sucede noutros puntos de España, onde morren por esta causa. «É unha misión moi complicada, case imposible», engade Pedro Galán.
Da peixeira
A todas as anteriores hai que sumar o carpín dourado, o que se atopa en case todas as peixeiras domésticas. En zonas húmidas de Sabón (Arteixo) e Cecebre (Abegondo) cóntanse por decenas. O seu perigo: removen o barro e os sedimentos, alterando as formas de vida propias de Galicia.A introducción desas especies está penada pola lexislación medioambiental, pero ese delito é difícil de verificar. «Tería que haber unha vixilancia máis intensiva», completa o profesor Cobo. Con todo, a Consellería de Medio Ambiente non ten en marcha -nin o prevé a curto prazo- ningún plan específico contra a presenza de peixes alieníxenas.

ECOLOXISTAS VEN BEN UN IMPOSTO DE CARBURANTES

Facenda estuda aplicar un gravame verde para os combustibles e vehículos.

Adega e Verdegaia considérano como un primeiro paso pero piden un maior compromiso
Redacción/Axencias (Santiago)
O anuncio realizado onte polo secretario de Estado de Facenda e Orzamentos, Carlos Ocaña, de que o Ministerio de Economía estudia adaptar o imposto de matriculación e o de hidrocarburos á nova fiscalidade verde, foi acollido positivamente, aínda que con certas reservas, polas organizacións ecoloxistas galegas.
Como "un primeiro paso" cualificouno Xan Duro, secretario xeral de Verdegaia, á vez que reclamou que non sexa "un anuncio de face á galería". Para esta organización ecoloxista, o lóxico sería que os medios de transporte que resultan máis contaminantes, como os vehículos 4x4 ou os quads, tivesen un maior gravame.

Na mesma liña expresouse Fins Eirexas, de Adega, para quen é unha "idea interesante", que non debería "cinguirse só a un mero afán recadatorio".
Segundo sóubose onte, Facenda considera que determinadas actividades como o transporte deben reflectir "mellor" o impacto ambiental que producen, polo que estudia adaptar o imposto de matriculación e o de hidrocarburos á nova fiscalidade verde, previsiblemente a partir de 2008. O secretario de Estado de Facenda e Orzamentos, Carlos Ocaña, asegurou que a aplicación da fiscalidade verde pactada polo PSOE e IU nas emendas aos Orzamentos Xerais do Estado non supoñerá a creación de máis impostos, senón que adaptará os xa existentes "para ir introducindo aos poucos o concepto de quen contamina paga".
Aínda que o secretario de Estado de Facenda insistiu en que "aínda non tomamos decisión sobre en que liña actuar" e non se quere comprometer "cunha idea específica", considerou un bo exemplo adaptar o imposto de matriculación ou de calquera tributo que afecte aos vehículos de tracción mecánica, dependendo do contaminantes que sexan.

Gravar outras actividades
Ocaña tamén apuntou durante a súa intervención a posibilidade de gravar o consumo de certas fontes de enerxía e sinalou que serían aquelas que "serven para o transporte".Os ecoloxistas galegos, pola súa banda, consideran que a Administración debería aplicar un maior esforzo fiscal a outro tipo de actividades que son, ao seu xuízo, contaminantes por utilizar combustibles de orixe fósil, como as empresas eléctricas. Tanto Verdegaia como Adega, ademais, reclaman que o importe que se recade pola nova imposición dedíquese ao coidado do medio ambiente.

O VERTIDO AO SAR SEXTUPLICOU O LIMITE LEGAL DE SOLIDOS EN SUSPENSION

Os residuos da papeleira no sumidoiro tamén os superou, aínda que en menor medida.O Concello abre expediente informativo aínda que está valorando os danos.

Os sólidos en suspensión do vertido ilegal que a Papeleira de Brandía fixo antonte ao río Sar case sextuplicaron o límite que establece a Lei de Augas de 1985 e o Real Decreto de 1995, así como o da demanda química de osíxeno (DQO), que indica a materia orgánica carbonosa que ten a auga, aínda que neste caso excedeuse en menor medida. Aínda así, foi superior ao dobre do permitido e tratouse en ambos casos de niveis moi altos. Esas son as conclusións da análise das mostras realizadas por Aquagest tralo vertido, do que se deduce que o índice de toxicidade, aínda que creceu, non o fixo de forma alarmante para a fauna, ao tratarse dun vertido moi diluído, segundo técnicos de devandita empresa.

Pero os danos ambientais aínda están por precisar tanto pola administración municipal como pola autonómica, «pois ocularmente no leito do río aínda non se apreza ben», afirma o concelleiro Bernardino Póla, quen se encargou onte do seguimento do caso en ausencia da cidade da edila de Medio Ambiente, Marta Álvarez-Santullano. Segundo Póla, que onte inspeccionou de novo un tramo da canle, «aínda lle falta por rexenerar de todo».Os límites de DQO e sólidos en suspensión excedéronse tamén na auga residual que a factoría evacuou polo sumidoiro logo de cortar a saída ao río. Por iso tamén se tomaron mostras en tramos da rede de sumidoiros anteriores e posteriores á planta papeleira, do mesmo xeito que na canle, aínda que sobre este fixáronse tres puntos de mostreo ademais do propio vertido. No caso do sumidoiro, os límites legais son máis altos que para as canles fluviais, porque se trata de augas que van á depuradora, pero tamén han de respectar uns máximos para poder tratalos en devandita planta, o que non sucedeu co vertido de antonte da papeleira, que era de pasta de papel mesturada con cola, segundo o Concello. O alto nivel dos residuos vertidos ao sumidoiro parece ser puntual, pois Aquagest non advertiu problemas nese sentido no fluído que chega habitualmente á depuradora de Silvouta.
O Concello abriu un expediente á empresa que de momento está en fase informativa, pero pode derivar en sancionador. Nese caso, a entidade das sancións dependerá das circunstancias en que se produciu o vertido, que a empresa recoñeceu, aínda que o achaca a un fallo, segundo o Concello. Outra cousa será a reposición de danos. Raxoi estaos valorando, pero o alcalde advirte que «haberá que responder por eles».

INCENDIOS FORESTAIS GALICIA

O Goberno recoñece que algúns incendios en Galicia foron provocados por individuos con motos e enmascarados (EUROPA PRESS 10-novembro 2006)
O Goberno recoñeceu que “ten constancia” de que algúns dos incendios forestais ocorridos en agosto en Galicia foron provocados por “individuos equipados con motos e enmascarados” e en demarcacións nas que non traballa a Garda Civil.
En resposta a unha pregunta do BNG, o Goberno subliñou que, malia iso, efectivos da Benemérita están investigando estes casos, aínda que, polo momento, “sen resultado positivo”. Así mesmo, subliñou que dos incendios en cuxa extinción participou este corpo participou, “tan só o 11% producíronse por imprudencias ou neglixencias” e o 6,20% por “causas naturais e accidentais”.

Segundo as estatísticas da Garda Civil, o 26% deles foron intencionados e máis da metade, 56,80% “de orixe descoñecida”.Na súa pregunta, Rodríguez reclamou “máis eficacia” ás forzas de seguridade na detención dos incendiarios e “máis rigorosidade” nos informes policiais, incluíndo datos como a profesión dos detidos, a súa orixe ou antecedentes “para ir a unha maior obxectivación”.

CONTAMINACIÓN DAS RÍAS POR INCENDIOS

BERBERECHOS E AMEIXAS MORREN SEPULTADOS NO LODO
As riadas botan a perder boa parte da campaña de marisco en Rías Baixas.
A Xunta achaca as riadas aos incendios deste verán e o crecemento urbanísticoActualizado xoves 26/10/2006 16:29 (CET)
OLALLA CERNUDA (elmundo.é)
MADRID.- As fortes tormentas que sacudiron Galicia nos últimos días converteron boa parte das praias de Rías Baixas nun inmenso campo de lodo e residuos arrastrados desde os montes. As confrarías galegas denuncian que xa se perdeu boa parte da colleita de berberecho e ameixa, posto que os animais morren pola falta de osíxeno.
Segundo explicaron técnicos en contaminación mariña a elmundo.é, o principal problema é a baixa salinidade da auga. A gran cantidade de auga que leva os ríos estes días, sumado á apertura de moitos embalses para evitar desbordamentos, fixo que chegue ás praias unha cantidade inusitada de auga doce, acompañada ademais de lodo, cinza e restos arrastrados polas canles dos ríos, como pedras ou polas.
As zonas máis afectadas son as que están na entrada de rías de Vigo e Pontevedra, posto que alí desembocan os principais ríos da zona, e xa que logo a achega de auga doce é maior. Ademais, o mar de fondo destes días fai que non se osixene o substrato, polo que os animais non poden respirar e morren.
Nalgunhas zonas, como as praias de Aldán, os membros da confraría xa atoparon decenas de bivalvos mortos na praia. "A situación aquí non é moi crítica, porque a penas tivemos incendios nesta zona e aínda que hai moita auga doce, non temos tanta como noutros sitios. Na entrada de ría hai praias con máis de 40 centímetros de lodo sobre a area", sinalou a elmundo.é o patrón maior da confraría de Aldán.
Baltasar Rodríguez, patrón maior de Rianxo, e Manuel Maneiro, da Pobra, dous das zonas máis afectadas, desesperábanse ao ver que as zonas limpadas un día, aparecen cheas de lodo e barro ao día seguinte. "Quitas unha tanda e chega outro", apuntou a Efe Maneiro. En só dous días destas praias sacáronse máis de 300 toneladas de materiais, e teñen outras tantas acumuladas para o seu traslado, ademais do que continúa sobre a area.
Situación similar vívese na praia de Raposiños, na Coruña, onde marisquean entre 250 e 300 persoas, onde se perdeu xa definitivamente unha parte da producción futura, por mortandade do marisco. "Estamos traballando moi duro para tratar de salvar a maior parte posible", sinalou o patrón maior desta confraría.
Ademais, os ventos do sur, cara a onde están orientadas as rías, evita que salgan a mar aberto grandes cantidades de auga doce, que se quedan nas praias.
Segundo informa o diario '”aro de Vigo”, as confrarías destas rías temen que se arruinaron as vendas de Nadal, cando obteñen o groso dos seus beneficios, e advirten que a mortandade de cativas comprometerá a campaña dos dous próximos anos".
O maior impacto estao sufrindo os bancos da ría de Pontevedra, de xeito especial A Seca e Combarro, así como Baiona, na ría de Pontevedra. Neles, o sector dá por perdida a metade da producción.
O Conselleiro de Medio Ambiente da Xunta, Manuel Vázquez, achacou as riadas e inundacións á vaga de incendios forestais deste verán, así como ao crecemento urbanístico "que tapou moitos espazos naturais", xunto á intensa choiva e á seca de catro anos. O titular de Medio Ambiente recordou que o pasado domingo en zonas como as pontevedresas de Oia ou Baiona rexistrouse o "día máis chuvioso" dos últimos 50 anos que, unido a unha "non vexetación" causada polos incendios do verán, facilitou que a auga chegase antes do previsto aos ríos.
O temporal deste fin de semana destruíu por completo o banco marisqueiro da Seca, segundo informou a EFE o patrón maior da confraría de pescadores de San Telmo, Miguel Pazos. E desde fai días moitas das confraría das rías de Vigo e Pontevedra falan xa dunha “marea negra” similar á que provocou o “Prestige”, só que nesta ocasión, en lugar de fuel é lodo o que inunda as praias.
Para tratar de mellorar a situación, a dirección xeral de Costas dedicou unhas 80 persoas e material auxiliar como palas ou remolques á eliminación de materiais arrastrados ata as praias.Desde o Instituto Tecnolóxico de Control Mariño aseguraron que a última hora deste mércores empezarán a estar dispoñibles os primeiros datos das análises das mostras de auga que se tomaron este martes nas rías de Vigo, Pontevedra e Arousa, cos que se poderá facer unha primeira avaliación do grado de afectación dos bancos de marisco. Durante toda a semana, os técnicos do Instituto colocaron turbidímetros en varios puntos das rías, para medir a turbidez da auga. Segundo datos do Instituto Nacional de Meteoroloxía, este mes de outubro é xa o de máis precipitacións en Galicia dos últimos 30 anos, e espérase que as choivas na zona prolónguense, polo menos, ata o vindeiro venres.

VERTIDOS NO UMIA

VIEIROS.COM
APARECEN NOVOS VERTIDOS NO RÍO
Investigan se outras empresas aproveitaron o accidente para verter contaminantes ao Umia

[06/09/2006 14:43] A aparición de novas manchas no río Umia, segundo explicaban este martes desde a consellaría de Medio Ambiente, presuntamente xurdidas río arriba alén do propio lugar onde se produciu o verquido da factoría de Brenntag, esperta a sospeita de que algunha outra empresa aproveitase o suceso para desfacerse de sustancias contaminantes almacenadas botándoas ao río. E mentres avanza o traballo de limpeza, en dous días agárdase que estea listo o plan de recuperación para o Umia, e os técnicos son optimistas sobre este proceso. Ao tempo, Xunta e administracións locais acordaron curtar outra vez durante a noite a auga na comarca do Salnés, para aforrar o caudal no treito por baixo dos diques de contención.

A realización de análises continuas na auga do río Umia deu este martes na detección, despois de atopárense novas manchas nunha zona do cauce, de vertidos cunha orixe presuntamente diferente aos da propia factoría incendiada a pasada fin de semana. Así o confirmaban este martes desde a consellaría de Medio Ambiente, ao tempo que desde a propia empresa Brenntag descartaban que as novas pegadas de contaminación tivesen que ver co verquido causado días atrás.

Por outra parte, os técnicos da Universidade de Santiago e os colaboradores do Consello Superio de Investigacións Científicas que traballaran na recuperación do acontecido en Aznalcóllar, amosábanse optimistas respecto ao futuro do Umia despois desta catástrofe e louvaban a rapidez de actuación como clave para que a catástrofe non fose de maiores dimensións.

Mentres, seguiu con normalidade o traballo de desvío da auga no primeiro dique de contención establecido, freando a mancha e peneirando a auga para a súa limpeza a través de filtros compostos de magnesita, carbono activo e cortiza de eucalipto triturado, e tratada en balsas con grandes cantidades de carbono activo e carbonato cálcico. Augas abaixo, construíronse até tres diques diferentes para controlar o posíbel fraccionamento dos contaminantes.
Ao tempo, segue a instalación da canalización de tubarías para recoller auga do treito san do río para o abastecemento dos fogares da comarca. Traballadores de sete empresas galegas traballan en quendas e ininterrumpidamente, na creación desta infraestrutura: Espina e Delfín, Tragsa, Copasa, Taboada e Ramos, Fergo Galicia, Movex Vial e Construcciones Sangiao. O primeiro treito podería estar listo o próximo venres, garantindo o abastecemento para Vilagarcía.