jueves, 11 de enero de 2007

CHEQUEO AS RÍAS GALEGAS

Ferrol. Xoves, 11 de Xaneiro de 2007
Rellenos e vertidos no desagüe natural de 130.000 veciños
O estuario galego con máis metros cadrados de cemento comidos ao seu litoral recibe a diario miles de litros de residuos procedentes de cinco concellos
¡A ría de Ferrol morre!
Firma: Rubén Santamarta Lugar: ferrol
Desde o aire pasa por ser unha de rías máis belas de Galicia, un estreito brazo de mar de 27 quilómetros cadrados. Sobre o terreo, esa percepción debe ser matizada. Porque ese estuario recibe cada segundo uns 1.300 litros de restos orgánicos sen tratamento algún, o que emiten cidadáns dos cinco concellos que bordean á ría. Son 130.000 cidadáns cuxa cloaca natural é unha contorna moi apreciada por biólogos, mariscadores e ecoloxistas e que se está vendo alterado precisamente por esa contaminación doméstica, a máis diso outros factores.
Valores ten para presumir. Destacan na ría as súas correntes, a súa configuración tan estreita -valeulle para ser un fortín defensivo na bocana, onde hai dous castelos- é un aporte de salinidade único en Galicia porque a penas ten entradas fluviais (auga doce) dun río: o Xuvia. De todo iso derívase unha variedade biolóxica que permite á ría estar entre as tres (xunto a Vigo e Arousa) máis ricas da franxa costeira galega. Baixo as súas augas os biólogos detectaron preto de 800 especies e subespecies, unha variedade fabulosa. Delas, 18 foron novas para a ciencia cando se descubriron. Atrae esa singularidade a investigadores de toda Europa.
Por esa riqueza destacaban os seus bancos marisqueiros. Deles viven preto de 600 familias coa extracción de bivalvos. Hoxe, esa tarefa está impedida pola Consellería de Pesca debido a que o producto non supera os estándares de salubridade esixidos pola Unión Europea. Segundo os informes da Xunta, sete de cada dez moluscos superan as taxas de coliformes permitidos por Bruxelas. Consecuencia: pechadura do banco marisqueiro das Pías, cualificado en setembro como zona C -a peor- por exceso de contaminación e duras protestas en decembro por parte dos mariscadores. Podíase advertir algo similar cando desde fai un lustro non se pode coller vieira pola toxicidade que acumula.
Porque a configuración da ría foi tamén a súa ruína: polo menos 130.000 cidadáns viven na súa beira e verten diariamente os seus restos a ese acuario natural sen tratamento algún. O 70% da contaminación procede dos propios veciños de Ferrol, Narón, Fene, Mugardos... que se serven dela como cloaca, desde que abren a billa ata que tiran da cadea do aseo. No mesmo litoral aséntase un porto onde se descargan productos que tamén chegan á ría en forma de metais que se pousan no seu fondo. Sen contar outras empresas de industria pesada xunto ao litoral, os asteleiros e o Arsenal. Todo iso é demasiado para unha contorna tan pequena (caben 18 rías como a de Ferrol en Arousa) e sensible, onde xa desapareceron especies e identificado outras -algas- impropias do lugar.




Máis cemento
Hai outros problemas acelerados nos últimos vinte anos: os constantes rellenos de terra e cemento na ría, que desviaron correntes e frearon a osixenación das súas augas. Os asteleiros e o Arsenal, do século XVIII, son terreo ganado ao mar. Pero non hai que remontarse tanto: nos últimos quince anos creouse un peirao carboeiro que afogou a ensenada da Malata, construíronse novas pontes (hoxe atravesan a ría catro) e un porto exterior cuxo dique de abrigo, de 1.068 metros, pechou a entrada á principal corrente de auga procedente do Atlántico e que motivou que os fondos énchanse de lodo.
A contaminación por restos domésticos terminarán por resolvela dúas depuradoras, unha en cada marxe, que financiarán Bruxelas, Madrid e Santiago, e que acumulan -sobre todo no caso de Ferrol e Narón- un atraso de máis dun decenio. As plantas non comezarán a operar polo menos ata o 2010, segundo os últimos calendarios e o ritmo de obras co que se avanza na zona norte (con outro recheo, ademais), porque a sur, que depende da Consellería de Medio Ambiente, aínda non ten nin licitados os traballos. Ata que suceda todo iso se verterán á ría miles de millóns de litros sen tratar. Máis complicado será acabar coa outra contaminación, a da industria pesada. E imposible, sen ningunha dúbida, será levarse o cemento que asfalta ría.

No hay comentarios: