martes, 23 de enero de 2007

RÍAS GALEGAS

Coa nova depuradora, o Concello espera atallar a alta contaminación detectada no interior da ría. Queda pendente a ansiada rexeneración.
(Ana F. Cuba viveiro). Unha instantánea do Viveiro de hoxe resiste mal a comparación coas fotografías de principios do século XX. Non hai rastro do malecón nin das mariscadoras, e a praia de Covas resulta case irreconocible. Xa sexa pola orografía, xa por unha planificación pouco atinada, Viveiro creceu a costa do mar. Os sucesivos recheos foron empequenecendo a ría, mentres a poboación incrementábase, e os servizos e as infraestructuras desenvolvíanse, a un ritmo difícil de soportar.
Tal foi a presión, que a rede de saneamento estivo a piques de rebentar. Non é un comentario alarmista, senón unha das conclusións do estudo efectuado por Aquagest, a empresa concesionaria do servicio, hai pouco máis de tres anos. Entón advertía de que o sistema estaba ao límite da súa capacidade «en condicións normais». Bastan unhas mínimas precipitacións para que a rede se desborde e se poñan en marcha os aliviadoiros que conducen as augas residuais e pluviais (polas mesmas tubarias) directamente ao mar.
O crecemento urbanístico e a expansión demográfica, con especial incidencia en Cantarrana (Covas), Lodeiro ou Verxeles, deixaron en evidencia unha infraestructura obsoleta. Na área de Covas en só un decenio, de 1993 ao 2003, a poboación creceu un 21%. E o número de vivendas multiplicouse. Xustamente aí radica o problema máis grave.
O pozo de bombeo situado xunto ao pavillón polideportivo áchase ao bordo do colapso en condicións normais. Un simple chuvasco pasaxeiro desborda a rede, que se desafoga na ría. Outro defecto do sistema eran a insuficiencia das canalizacións, que non abarcaban todo o municipio, e que desembocaban en cinco puntos de bombeo, o xa citado do polideportivo, os xardíns da fachada, o centro de saúde, Celeiro e Augadoce.
O informe serviu para descubrir que o proxecto da Consellería de Medio Ambiente para ampliar os colectores xerais da rede de saneamento e construír unha estación de tratamento de augas residuais -concibida para unha poboación de 25.000 habitantes e cun orzamento próximo aos catro millóns de euros- quedaríase pequeno. A Xunta, entón gobernada polo PP, aceptou modificacións propostas polo bipartito viveirense. As bombas de transferencia previstas non tiñan capacidade suficiente. A obras están en marcha desde outubro do 2004.
O peor dato da comarca
Tantos anos de vertidos de augas residuais directamente ao mar provocaron elevados índices de contaminación, os peores do litoral mariñán lucense. Os restos fecais acumúlanse na área interior do estuario, onde as análises efectuadas pola Consellería de Pesca han diagnosticado unha deficiente saúde ambiental. De feito, do exterior da ponte da Misericordia cara a dentro, as augas obtiveron a cualificación C. Isto significa que o marisco capturado na zona só poderá ser comercializado se antes se resembra nun área B, onde debe permanecer polo menos dous meses antes de ser depurado.
As irregularidades na xestión dos fondos da Fundación Biodiversidade, o anterior mandato, acabaron frustrando unha iniciativa do goberno local para estudar a situación medioambiental da ría de Viveiro e os seus bancos marisqueiros (sen descartar o seu eventual rexeneración), e efectuar un inventario dos vertidos á rede de saneamento (por parte de empresas e particulares). A entrada en funcionamento da nova estación de tratamento de augas residuais e a extensión da rede de saneamento constitúen unha esperanza para a ría. Entre tantos inimigos certos -como o espigón do porto de Celeiro ou a terceira ponte- e incesantes ameazas -vertidos ocasionais de gasoil- xurdiu algunha boa noticia. A erradicación do vertedoiro da Insua, a inquietude e a concienciación cidadá crecente polo estado da praia de Celeiro ou a apertura do peirao vello ao mar son signos esperanzadores. Comenta o alcalde, o socialista Melchor Roel, que a ría de Viveiro é fotoxénica. Pese a todo. As lanchas artesanais comparten escenario cos iates que atracan no porto deportivo, os piragüistas e os pescadores de cana. E a ría, achicada, devolve as mellores imaxes do municipio.
É hora de empezar a protexer ría
O EXPERTO (MARÍA ANTONIA PRIETO GONZÁLEZ)

UNHA ESTAMPA típica do Viveiro de fai uns anos é a dos mariscadores traballando na seu ría; non fai falta remontarse moi atrás para recordar as exquisitas navallas da praia de Covas; e seguro que case todos saben que Viveiro foi coñecida durante anos como a Venecia galega. Está claro que a ría é un elemento indiscutible do desenvolvemento desta cidade ofrecéndonos beneficios económicos, lúdicos... e por suposto paisaxísticos, ata tal punto que foi catalogada como Lugar de Importancia Comunitaria (LIC) xunto co resto do litoral da Mariña Occidental. Con todo, todo isto non parece ser suficiente para que a ría se protexa e foi maltratada durante os últimos decenios (recheos, urbanismo desaforado, obras, deficiente tratamento das augas residuais) ata chegar á situación actual: cero producción marisqueira e niveis de contaminación máis altos do desexable. ¿Seica non somos capaces de asumir o tan manido termo do desenvolvemento sostible? ¿Non deberiamos os viveirenses suscitarnos a necesidade de protexer algo o noso que nos tivo que dicir Bruxelas que debemos protexer?.

No hay comentarios: